Restorasyon (Dolgu, Inley, Onley ve Overley)
Diş dolgusu, çürümüş yada hasar görmüş bir dişe kompozit, seramik yada amalgam gibi materyallerin uygulanması ile dişin orjinal şekline ve fonksiyonuna kavuşturulması işlemidir. Bu dolgu sadece dişin ortasında yada bir kenarında yer alacak kadar küçük de olabilir, hasarın boyutuna bağlı olarak dişin tüm ısırma yüzeyini kaplayacak kadar büyük de olabilir. Dolgular en yaygın olarak bir dişte çürük oluştuğu zaman, daha fazla doku kaybı olmaması ve dişe daha fazla zarar gelmesini önlemek için yapılırlar. Ayrıca çatlamış veya kırılmış dişleri onarmak için de kullanılır.
Dolguya İhtiyacım Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Çürük yada kırık gibi sebeplerle diş dokusunda meydana gelen kayıplar kolaylıkla fark edilebilir ve bu kayıpların giderilmesi için diş hekimlerine başvurulabilir. Fakat çoğu zaman da başka bir dişimiz için yada rutin kontol için diş hekiminize gittiğinizde, hekiminiz alınan radyografide dişlerinizdeki çürüğü tepit edebilir ve bu konuda sizi bilgilendirebilir. Dişler genellikle temizlenmesi daha zor olan ara yüzeylerden çürüler ve bu çürük çok büyük boyutlara ulaşana kadar ağız içinde görülemez. Hiçbir şikayetiniz olmasa bile bu dolguların vakit kaybeymeden yapılması gerekmektedir. Ağrı ile bu çürüklerin farkına varıldığında artık dolgu için geç olabilir ve kanal tedavisi gerekebilir. Tedavinin bu aşamada yapılmazı hem daha az maliyetli hem de daha az zahmetli olacaktır.
Dolgu Nasıl Yapılır?
Dişhekiminiz tarafından radyografiniz incelendikten ve ağız içi muayeneniz yapıldıktan sonra dolgu yapılmasına karar verildiğinde bu işlem bir diş için yaklaşık 20 dk. ile 1 saat arasında zaman alacaktır.
Lokal anestezi yapılmadan önce ilgili bölge sprey ya da jel anestezik ile hazırlanır. Bu işlem lokal anestezi uygulamasını daha konforlu hale getirebilir. Tamamen uyuştuğunda diş üzerindeki çürük kısım uygun ekipman ile tam olarak temizlenir. Çürük temizlendikten sonra, dolgu yapılacak alan bakterilerden ve her türlü kalıntıdan temizlenerek diş hazırlanır. Çürük, damar ve sinilerin olduğu alana yakınsa buraya bir koruyucu uygulanır ve daha sonra diş uygun teknikler kullanılarak doldurulur. Dolgu tabakalar halinde yapılır ve ardından her katmanı sertleştiren özel bir ışık belirli bir süre için uygulanır. Diş üzerinde yükseklik, fazlalık ya da keskinlik olup olmadığı kontrol edilir. Dişi doğal haline getirebilmek için dolgu üzerinde bir miktar aşındırma yapılabilir. Son olarak cila yapılarak işlem tamamlanır.
Tedaviden sonra anestezi yapılan bölge birkaç saat daha uyuşuk kalabilir. Bu süre içerisinde çiğneme yapmak, dudak ve dil gibi organlara zarar verebileceğinden önerilmez.
Dolgu Türleri:
Kompozit Dolgular: Diş renginde yapılabilen bu dolgular, son yıllarda adeziv tekniklerin (dişe bağlanma) de gelişmesi ile çok başarılı olarak uygulanabilmektedir. Kuvvetlere karşı dayanımı doğal dişinkine yakın olan bu materyal ile son derece estetik uygulamalar gerçekleştirilebilmektedir. Çoğu zaman diğer dolgu materyallerine kıyasla da az diş dokusunun uzaklaştırılmasını gerektirir ve dişi daha iyi korur. Bu dolguların ömrü 5-10 yıl arasındadır.
Seramik/Porselen Dolgular: bu dolgular hazırlanan dişe uyacak şekilde laboratuvarda diş renginde hazırlanır ve klinikte hekim tarafından dişe uygulanır. Renk bozulmasına kompozitten daha dayanıklıdır. Fakat maliyetleri kompozit dolgulardan daha yüksektir. Diğer dişlerle çok uyumlu renklerde yapılabilen bu dolgular 20 sene dayanabilir.
Amalgam Dolgular: geçmiş yıllarda en yaygın dolgu materyali olan amalgam civa içeriği sebebi ile günümüzde daha az tercih edilmektedir. Ayrıca amalgam dolgular ısı ile genleşip büzülerek dişlerde çatlamalara sebep olabilmektedir. Bu nedenlerle kliniğimizde amalgam dolgu yapılmamaktadır.
İndirek Dolgular Nedir?
İndirek dolgular, bir diş laboratuvarında hazırlanan ve dişe yerleştirilmeden önce iki seans gerektiren dolgulardır. Bu dolgular ağızda direkt olarak yapılan dolguları desteklemek için yeterli diş dokusu olmadığında ve kaplama yapılmasını gerektirecek kadar büyük bir hasar olmadığında düşünülür. Ayrıca dişin birden fazla yüzeyini içeren, yan yana birden fazla dolgu yapılması gerektiğinde bu yöntem önerilir.
İlk seansta çürük dokular ve varsa eski dolgu temizlenir. Diş bu işlem için şekillendirilerek yüzeyleri hazırlanır. Daha sonra dişin, komşu dişlerin ve çevre dokuların şeklini kaydetmek için ölçüsü alınır. Kliniğimizde bu işlem üç boyutlu tarayıcı ile ağzınıza bir ölçü maddesi uygulanmadan elde edilir. İlgili dişin üzeri bir geçici dolgu maddesi ile kapatılır. Alınan ölçü dolguyu hazırlayacak diş laboratuvarına gönderilir. Ikinci seansta geçici dolgu maddesi çıkarılır ve laboratuvardan gelen dolgunun dişe uyumu kontrol edilir. Bu aşamada dolgu üzerinde küçük düzenlemeler yapılabilir. Dolgunun dişe uyumu istenilen düzeyde ise, dolgu dişe kalıcı olarak uygulanır.
Üç tür indirek dolgu vardır; İnley, Onley ve Overley.
İnley: tüm işlemin dişin çiğneme yüzeyi içinde olduğu nispeten küçük dolgular.
Onley: dişin çiğneme yüzeyindeki bölümlerden bir yada birkaçının kaybedildiği durumlarda yapılan dolgular.
Overley: dişin çiğneme yüzeyindeki bölümlerden tamamı kaybedildiğinde yapılan büyük dolgular. Kısmi kron/kaplama da denilir.
Bu indirek dolgular geleneksel dolgulardan daha dayanıklıdırlar ve daha uzun süre ağızda kalabilirler (20-30 yıl arası). Diş renginde, kompozit yada seramikten yapılabilirler.
Dolgu Yapıldıktan Sonra
Dolgu işleminden sonra dişlerde hassasiyet görülmesi oldukça yaygın bir durumdur. Basınca, havaya, sıcağa, soğuğa yada tatlı yiyecek ve içeceklere karşı dolgu yapılan dişinizde hassasiyet oluşabilir. Bu hassasiyetin bir kaç hafta içinde kendiliğinden geçmesi beklenir. Eğer bu hassasiyet 20 günden fazla sürerse ya da şiddetli bir ağrı oluşursa hekiminize başvurumanız yararlı olacaktır. Böyle bir dişe kanal tedavisi yapılması gerekebilir.
Dolgulu Dişlerimin Bakımını Nasıl Yapmalıyım?
Diğer dişlerinizde olduğu gibi oral hijyene dikkat edilmesi gerekmektedir;
Eğer dolgu yapıldıktan sonra dişinizde yüksek hassasiyet hissediyorsanız, dolguda özellikle dilinizi rahatsız eden bir keskin kenar varsa, dolguda çatlak oluştuğunu yada bir kısmının kırılıp düştüğünü hissediyorsanız hekiminizi aramanızda fayda olacaktır.
Dolgunun düşmesinin sebebi nedir?
Dolgu düşmesinin sebepleri genellikle;
